Güç kaynağı elektrik eşyaların kesintilerden etkilenmemeleri ve düzenli olarak çalışabilmeleri için çok önemlidir. Kullanıldığı alanlarda konforu arttıran ve aynı zamanda elektrikli eşyaları koruma altına alabilen bu cihazlar farklı özellikleri ile çok farklı alanlarda kullanılabilirler.
Kesintisiz güç kaynakları (kısaca KGK veya UPS) sürekli devrede kalan ve yük ile kaynak (genellikle şebeke) arasında duran bir cihazdır. KGK’nın en önemli özellikleri beslediği yükü kaynaktan (genellikle şebekeden) gelecek olumsuzluklara (aşırı voltaj, yüksek harmonik vb) karşı korumak, kaynakta kesinti olduğu zaman akülerin süresi kadar yükü beslemeye devam etmek ve bağlı olduğu kaynağı temiz tutmaktır.
Elektrik şebekesinde meydana gelebilecek olası, kısa veya uzun süreli elektrik kesintilerinde, gerilim dalgalanmalarında (çöküntüler, yükselmeler veya ani değişikler), frekansın stabil olmadığı durumlarda bağlı cihazları bu değişimlerden koruyan ve sağlıklı, kesintisiz çalışmalarını sağlayan elektronik cihazlardır.
Kesintisiz güç kaynakları (UPS), elektrik kesintisi durumunda yedek güç sağlayan temel elektrikli cihazlardır. Sürekli güç sağlayarak, ekipmanı veri kaybından ve ani kesintiler veya voltaj dalgalanmalarından kaynaklanan hasarlardan koruyabilirler. Bugün piyasada her biri kendine özgü özellik ve avantajlara sahip çeşitli UPS türleri bulunmaktadır.
Statik UPS'ler; sadece yarı iletkenlerden oluşan hareketli parçası olmayan UPSlerdir. Statik UPS’leri Offline, Line-Interactive ve Online olarak 3 bölüme ayırabiliriz.
Online UPS de Konvansiyonel ve Modüler olarak ikiye ayrılır.
1. Konvansiyonel UPS’ler, Monoblog yapıdadır. Konvansiyonel kelime anlamı alışılagelmiş, gelenekseldir. Stand alone olarak da bilinir.
2. Modüler UPS’ler ise Frame içerisinde yerleştirilen güç modülleri ile güç artırımı yapılabilir mimaride tasarlanmıştır.
Dinamik UPS'ler; hareketli senkron motorun elektrik enerjisi üreterek cihazları beslemesi prensibiyle çalışan UPS’lerdir.
Bu tip kesintisiz güç kaynakları Online modda şebekeyi içindeki trafo ile bir miktar düzelterek çıkışa verir ve akülerini şarj eder. Şebeke gittiği zaman da akü modunda çalışarak çıkıştaki yükü besler. Genel olarak fansız çalıştıkları için evdeki modem, PC, TV vb gibi aletleri beslemek için çok uygundur.
Online (Statik) : Bu tip kesintisiz güç kaynaklarında çift çevrim özelliği vardır. Yani kesintisiz güç kaynakları girişinden gelen AC sinyal ilk önce DC’ye çevrilir. Daha sonra DC voltaj tekrar AC’ye çevrilerek yük beslenir. Bundan dolayı girişte oluşan olumsuzluklar kesinlikle yüke yansımaz ve yük her zaman temiz enerji ile beslenir.
Bu tip kesintisiz güç kaynaklarının iç yapısı statik kesintisiz güç kaynaklarına çok benxer. Tek farkları çıkışlarında bir motor/jeneratör olmasıdır. Statik UPS evirici üzerinden motoru besler, motor da yükü besler. Motor da yapısı gereği ideale yakın sinüs sinyali oluşturur ve kısa devre dayanımı statik KGK’lara göre daha yüksek olur. Bu tip güç kaynakları büyük endüstriyel tesisler ve kritik uygulamalarda kullanılmaktadır.
Şebekeye bağlı cihazlarımıza doğal saf temiz sinüs formunda bir gerilim sağlamak için doğrultucu ünitesi, şebekeden gelen AC gerilimi önce doğrultucu ile DC gerilime çevirir. Doğrultucu hem eviriciye (invertör) gerekli olan enerjiyi, hem de akü için gerekli olan DC gerilimi sağlar. Bu DC gerilim, akünün şarj edilmesinde kullanılır sonrasında evirici yardımı ile tekrar AC gerilime dönüştürülür.
Kesintisiz güç kaynaklarının şebekeden çalışma modudur. Bu esnada bağlı olduğu aküleri de şarj eder.
Şebekenin gittiği ve Eviricinin aküden beslendiği durumdur. Burada yükün beslenme süresi akünün kapasitesi ile ilgilidir.
Yükün evirici yerine direk şebeke üzerinden beslendiği moddur. Bu esnada şebeke giderse yük hemen kapanır.
Bu mod bypass modu ile aynıdır ama bu modda iken şebeke giderse kesintisiz güç kaynakları akü modunda devam eder.
Güç kaynakları için standart bir çalışma süresi yoktur. İnform müşteri talebine göre istenilen çalışma süresini sağlayan KGK sunabilir.
Herhangi bir elektrik kesintisi durumunda veya şebeke elektriğindeki kalitesizliklerde (gerilim dalgalanması, kırpışma vb.) ortaya çıkabilecek olumsuzluklara karşı kullanılan elektromekanik ürünlerdir.
Kesintisiz güç kaynaklarının kullanım ömrü veya dayanımı için standart bir süre yoktur ama üreticinin belirlemiş olduğu teknik kurallara uyulması ve düzenli bakım yapılması KGK ömrünü ciddi olarak olumlu etkiler.
UPS cihazı özellikleri, birimin tipine, boyutuna ve özelliklerine bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir. Bu nedenle, bir UPS sistemi için alışveriş yaparken toplam watt, giriş voltaj aralığı, çıkış voltaj aralığı ve frekans gibi faktörleri göz önünde bulundurmak önemlidir. Ek olarak, aşırı gerilim koruma değerleri dikkate alınmalıdır; bu derecelendirme, performans veya güvenlikten ödün vermeden talebin yoğun olduğu bir dönemde ne kadar ekstra güç sağlanabileceğini gösterir. Son olarak, cihazın kullanılmadığında enerji tasarrufuna yardımcı olacak herhangi bir otomatik kapanma özelliğine sahip olup olmadığını kontrol etmek önemlidir.
Bir kesintisiz güç kaynağında olması gereken özellikler :
Güç kaynağı kullanılacağı zaman sahip olduğu kapasitenin kullanılacağı alan için yeterli olup olmadığı kontrol edilmelidir. Eğer güç kaynağı yetersiz gelirse o zaman elektrik kesintileri yaşandığı durumlarda cihazlarda hasar oluşabilir veya bazıları yetersiz elektrik sebebi ile tam olarak çalışmayabilir. Bu sebeple UPS seçimlerinde kapasite kontrolü doğru bir şekilde yapılmalıdır.
UPS sahip olduğu akü ile elektriği depolayarak kesinti anında hemen devreye girer ve elektrikli cihazların aralıksız çalışmalarını sağlar. Elektrikler tekrar geldiğinde UPS devreden çıkar ve bu sefer aküsünü doldurmaya yani şarj olmaya başlar. Bu işlemi otomatik yapar ve kullanıcılar bu işlem için manuel bir işlem yapmak zorunda kalmazlar.
UPS güç kaynağı farklı oranlarda elektrik harcayabilir. Bu durum kendisine bağlı olan cihazların ihtiyaç duydukları elektrik miktarı ile doğru orantılıdır. Bu sebeple bir UPS’nin ne kadar elektrik harcayacağını anlamak için ona bağlı olarak cihazların güçlerini analiz etmek yeterli olabilir. Ayrıca bu analiz sayesinde kullanılacak olan UPS’nin yeterli olup olmadığı da anlaşılabilir.
Kesintisiz güç kaynağı genel olarak bir aküden yardım alarak çalışır. Kullanan kişilere zaman kazandıran ve elektrik kesintilerinde direk olarak devreye giren bu cihazlar ciddi bir koruma sağlarlar. Sadece kesintilerde değil aynı zamanda akımın belli bir değerin altına inmesi veya üzerine çıkması gibi durumlarda da hızlı bir şekilde devreye girer. Bu durum ilgili sisteme bağlı olan tüm elektrikli cihazların tam olarak korunmalarını sağlar.
Kesintisiz güç kaynağı şebeke ile çalışması hedeflenen cihazlar arasına bağlanır. Bu sayede elektriğin kesildiği anları hemen algılayarak devreye girer ve kendisine bağlı olan aletlerin çalışmasını sağlar.
İhtiyaçlarınız için doğru kesintisiz güç kaynağını (UPS) bulmak göz korkutucu bir görev olabilir. Piyasada birkaç farklı UPS türü vardır. Bir UPS için alışveriş yaparken araştırma yapmanız ve farklı üreticilerin modellerini karşılaştırmanız önemlidir. Kurulumunuzdaki diğer cihazlar veya bileşenlerle uyumluluk gibi faktörleri göz önünde bulundurun. Ayrıca sesli alarmlar, uzaktan yönetim kapasitesi ve ortam sensörleri gibi özel uygulama ihtiyaçlarınıza bağlı olarak faydalı olabilecek özelliklere bakın.
Kesintisiz güç kaynakları (UPS), güvenilir, sürekli güce ihtiyaç duyan işletmelere ve kurumlara kritik yedek güç sağlar. Bir elektrik kesintisi durumunda, veri kaybını veya diğer hasarları önlemek için UPS sistemleri devreye girer. Bu temel cihazlar, kullanıcının ihtiyaçlarına ve ilgili teknoloji düzeyine bağlı olarak çeşitli fiyatlarda mevcuttur.
İşletmeniz için bir UPS sistemi seçerken, dikkate alınması gereken önemli bir nokta maliyettir.. Genel olarak konuşursak, fiyatlar daha fazla kapasite ve voltaj regülasyonu veya otomatik kapanma gibi özelliklerle artar. UPS optimum performans için düzenli servis gerektirme eğiliminde olduğundan, işletmeler zaman içindeki bakım maliyetlerini de hesaba katmak isteyebilir. Kesintisiz güç kaynağı fiyatları için teklif almak adına bizimle iletişime geçin.
Kesintisiz Güç Kaynaklarında uzaktan izleme yapmak için 4 adet seçenek vardır. Bunlar Kuru kontak, seri port, usb port, SNMP ve Modbus’dır.
a.Kuru Kontak : Kesintisiz Güç Kaynaklarının durumları hakkında röleler yardımı ile bilgi alınmasıdır. Rölenin açık (0) veya kapalı (1) olmasına göre scada sistemine bilgi gönderilir veya röle bir anahtar olarak kullanılarak sesli veya ışıklı bir ikaz sistemi devreye sokulabilir.
b. Seri port : 9 pinli seri portlar hemen hemen her Kesintisiz Güç Kaynağı üzerinde bulunur ve özel programlar kullanılarak KGK’nın durumu bir PC üzerinden izlenebilir.
c. USB port : Seri port ile aynı görevi görür. Son zamanlarda üretilen tüm KGK’lar üzerinde seri port yerine veya seri portla birlikte USB port bulunur.
d. SNMP : SNMP aslında bir haberleşme protokolüdür. Fakat Kesintisiz Güç Kaynağı üzerinde kullanılan SNMP kartı, seri port üzerinden aldığı bilgileri SNMP protokolüne çevirip lokal ağda yayınlayan bir karttır. Böylece SNMP kartının IP adresi adres satırına yazılarak SNMP’nin ara yüzüne ulaşılır ve KGK hakkında bilgiler görülebilir. Ayrıca SNMP kartları kullanılarak bir alarm durumda e-posta alma, olay kayıtlarını görüntüleme gibi işlevlere de ulaşılabilir. SNMP kartları ile ayrıca SNMP protokolü kullanılarak SCADA sistemlerine veri gönderilebilir. Böylece kullanıcı birçok SNMP kartını tek bir noktadan izleyebilir. Bunun için SNMP kartına ait MIB dosyası içindeki OID adresleri kullanılır.
e. MODBUS : Modbus, bir endüstriyel haberleşme standardıdır. Synı SNMP protokolünde olduğu gibi MODBUS ile haberleşen birçok cihazı tek bir noktadan izlemek için kullanılır. MODBUS’ın iki tipi vardır.
e1. Mobdus RTU : İki telli bir hat üzerinden modbus bilgilerinin iletilmesi işlemidir.
e2. Modbus TCP : Ethernet hattı üzerinden modbus bilgilerinin iletilmesi işlemidir. Kablolama olarak diğerine göre daha kolaydır.